بنیاد علوم کاربردی رازی در سال 1392 بنیان نهاده شد. حضور بزرگانی چون دکتر پرویز دوامی با پیشینهی ارزشمند در حوزهی پژوهش و توسعهی صنعتی، برای جامعهی فرهیختهی علمی، اعتباری گسترده را به ارمغان آوردهاست. ایشان، از سوی جامعهی علمی کشور، مفتخر به دریافت نشان درجه اول دانش در دورههای قبل و بعد از انقلاب گردید. از دیگر افتخارات ایشان میتوان به عضویت پیوستهی فرهنگستان علوم، چهرهی ماندگار و پدر علم متالورژی ایران اشاره نمود. دکتر پرویز دوامی به ایران، فرهنگ و ادب این سرزمین عشق میورزند و با سفر به مراکز علمی و فرهنگی متعدد كشورهای عالم و سراسر ایران، کوله باری از دانش و تجربه را در عرصهی علوم مهندسی و فرهنگ ملل و جوامع مختلف همراه دارند. در زمینهی تحقیق علمی، ۹ کتاب، بیش از 350 مقاله از وی در میان محققان و دانشمندان ایرانی و خارجی شناخته شدهاست. ایشان همچنین ۲ حق امتیاز (Patent) ثبت شده دارند. از جمله دستآوردهای عمر پربار استاد و مشاغلی كه در مسند آن خدمات علمی شایان توجهای ارائه نمودند؛ میتوان به چند نمونه اشاره كرد: از سال ۱۳۴۴ تاکنون در دانشکدهی مهندسی و علم مواد دانشگاه صنعتی شریف به تدریس و پژوهش اشتغال داشته و یکی از قدیمیترین استادان این دانشگاه هستند. بنیاد علوم کاربردی رازی توسط ایشان و با همراهی جمعی از شاگردان وی و متخصصان کشور بنا نهاده شد. استاد دوامی با کار و تلاشی خستگیناپذیر به تربیت استادان و دانشجویان در چندین نسل پرداختند که بسیاری از آنها از اساتید بنام دانشگاههای ایران و پیشرفتهترین مراکز علمی و صنعتی جهان هستند. با تکیه بر این اعتبار، بنیاد علوم کاربردی رازی به نامی آشنا در میان متخصصین حوزهی آزمون و اندازهگیری بدل گردید؛ که قادر به ارائهی خدمات پژوهشی، آزمایشگاهی و مشاورهای به صنایع کوچک و بزرگ در سراسر ایران و برخی از کشورهای جهان است.
این بنیاد به عنوان یکی از بزرگترین مرکز آزمون کشور دارای بیش از نه آزمایشگاه مجهز در زمینههای مختلف آزمون مواد و قطعات گوناگون است. این گستردگی در ارائهی خدمات منجر به حضور موفق در ابعاد متفاوت صنعت میگردد. آزمایشگاههای مکانیک، متالوگرافی، میکروسکوپ الکترونی، اسپکترومتری نشری، آزمایشگاه شیمی، آزمایشگاه پلیمر، آزمایشگاه خوردگی، آزمایشگاه عملکرد و آزمونهای غیر مخرب از جمله آزمایشگاههای مجهز بنیاد علوم کاربردی رازی هستند که با ارائهی خدمات گسترده موفق گردیدند در صنعت به شکل موثری نقشآفرینی کنند.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
آزمایشگاه مکانیک بنیاد علوم کاربردی رازی با توانایی انجام آزمونهای متنوع مکانیکی، امکان اندازهگیری و تحلیل بسیاری از ویژگیهای مکانیکی را فراهم میآورد. آزمونهای کشش، فشار، ضربه، چقرمگی، خمش، بازخم، تُرکمتری، فشار هیدرواستاتیک بر روی انواع محصولات فلزی از قبیل ورق، لوله، تیرآهن و مقاطع طویل، نبشی و ناودانی، میلگردهای آجدار و ساختمانی، انواع اتصالات مانند فلنج، زانویی، پیچ و مهره، مقاطع جوشکاری شده و ... از جمله آزمونهای رایج در صنعت میباشند که انجام آنها با بهرهمندی از تجهیزات موجود در این آزمایشگاه امکانپذیر است. مهمترین خدمات قابل ارائه در این آزمایشگاه عبارتند از:
- دستگاه مربوط به آزمون زبری سطح به صورت پورتال بوده و امکان انجام آزمون در محل مورد نظر را فراهم میآورد. این دستگاه بر اساس تکنولوژی آلمان و براساس استانداردهای مهمی همچون ISO و JIS ساخته شده است.
- دستگاه اندازهگیری کشش فنر و آزمون کنترل ابعاد؛ با افزودن یک دستگاه اکستنسیومتری بر روی دستگاه کشش میسر میگردد.
• خدمات قابل ارائهی دیگر:
- آزمون کشش مقطع کامل میلگرد آجدار و انکر بولت تا سایز M40
- آزمون کشش مقطع کامل پیچها و اتصالات تا سایز M36
- آزمون کشش سیم بوکسِل
- آزمون بارگواه ( پیچ و مهره) تا سایز M36
- آزمون Wedge و صحت کلگی
- آزمون کشش در دمای بالا ( تا دمای c ° 1000)
- آزمون فشار هیدرو استاتیک و پنوماتیک
- آزمون باز خم (میلگردهای آجدار)
- آزمون Flare/ Drift Expanding / Flange
- آزمونهای جوش (PQR) مطابق با استانداردهای DIN، API، AWS، ASME شامل آزمونهای کشش، ضربه و خمش Nick Break، Fracture Test
- آزمونهای الکترودهای جوشکاری و Hard Facing
- آزمونهای تایید صلاحیت جوشکار
در کنار انجام آزمونهای گوناگون، کالیبراسیون دستگاهها به عنوان یک امر ضروری در راستای صحهگذاری بر آزمونها و نتایج آنها دنبال میگردد. برای مثال به منظور صحهگذاری بر آزمون ضربه، کالیبراسیون آن به دو روش مستقیم و غیرمستقیم صورت میگیرد. در روش مستقیم، زوایا، سرعت، وزن و اجزای مختلف دستگاه اندازهگیری شده و نتایج مورد نیاز با پردازش این اطلاعات مهیا میگردد. روش غیرمستقیم با استفاده از چند نمونهی مرجع که از نمونههای ساخت اروپا و دارای گواهی CRM است؛ صورت میگیرد. در دستگاه کشش فنر پارامترهای سرعت، جابجایی و نیرو، کالیبره میشوند. به منظور کسب نتایج دقیقتر، نیرو در دو جهت مختلف کشش و فشار کالیبره میشود.
- آنالیز آلیاژهای پایه آهن: انواع چدنها و فولاد ها
- آنالیز آلیاژهای غیرآهنی شامل پایه مس، آلومینیوم، تیتانیوم، منیزیم، قلع، سرب و روی
- آنالیزسوپر آلیاژهای پایه نیکل و پایه کبالت
- آنالیز قطعات بدون تخریب
- تعیین جنس و مطابقت با استانداردهای جهانی
- انجام آنالیز با استفاده از دستگاه کوانتومتری پرتابل
آزمون ترکیب شیمیایی به روش اسپکترومتری نشری (کوانتومتری) بر اساس استانداردهای زیر انجام میگردد:
کار اصلی آزمایشگاه کوانتومتری، توسط دستگاه WAS انجام میگیرد. این دستگاه مبتنی بر تکنولوژی آلمان بوده و توانایی تشخیص و اندازهگیری 10 پایه فلزی را دارد.
|
دستگاه کوانتومری WAS |
ASTM
1086E |
ASTM
1251E |
ASTM
1019E |
ASTM
15079E |
ASTM
415E |
ASTM
634E |
ASTM
716E |
ASTM
1010E |
دستگاه دیگر، دستگاه ARL است که به طور خاص فقط برای آنالیز پایهی آلومینیوم کاربرد دارد. البته علاوه بر پایهی آلومینیوم پایههایی مثل آهن، مس، سرب، روی، قلع، منیزیم، تیتانیوم و به طور کلی ده پایه را اندازهگیری مینماید. اما توان اندازهگیری آن متفاوت است. در هر پایهای میتواند در حدود 20 تا 40 عنصر را اندازهگیری کند. غلظت گازهای مورد استفاده در دستگاهها بسیار مهم است و دقت آن 999/99 است. زیرا هم بر نحوهی کارکرد دستگاه و هم بر نتیجه آزمایش موثر خواهد بود. بنابراین برای پیشگیری از هر امر ناخواسته و تاثیرگذاری، نه تنها تهیه این گازها از شرکت معتبر رهام و با گواهینامه انجام میگیرد بلکه قبل از ورود به دستگاه این غلظت توسط یک سنجشگر دوباره آزموده میشود.
|
دستگاه کوانتومتری ARI |
آزمایشگاه پلیمر
آزمایشگاه پلیمر بنیاد علوم کاربردی رازی پس از سالها حضور موثر و کسب تجربه؛ اینک با تکیه بر کارشناسان مجرب و بهرهگیری از جدیدترین دستگاههای آزمون و زیرساختهای منطبق بر استانداردهای ملی و بینالمللی، عهدهدار رسالت پاسخگویی به نیازهای صنعتی-پژوهشی گردیده و قادر به ارائه خدمات آزمایشگاهی، پژوهشی و مشاورهای است.
• اهم آزمونهای قابل ارائه در این آزمایشگاه عبارتند از:
- بررسی کمی و کیفی خواص مکانیکی نظیر کشش، خمش، فشار، ضربه، چسبندگی، برش و ...
دستگاهی که بیشترین استفاده را در آزمایشگاه پلیمر دارد،
"دستگاه تست یونیورسال خواص مکانیکی" هست که با توجه به قابلیتهای آن میتوان کلیهی خواص مکانیکی مواد پلیمری را با آن انجام داد. این آزمونها شامل آزمون فشار، خمش، کشش، چسبندگی، استحکام برشی، چسبندگی 90 درجه و 180 درجه است. البته فیکسچرهای مورد نیاز برای لاستیکها و پلاستیکها متفاوت است.
|
دستگاه تعیین خواص مکانیکی– تنسایل |
- شناسایی، آنالیز و کنترل کمی و کیفی مواد و محصولات پلاستیکی، لاستیکی و کامپوزیتی:
با استفاده از روش دستگاهی و بهرهمندی از دستگاههای FD-IR مدل پرکین، دستگاههای DSC و TGA و روشهای غیر دستگاهی تعیینِ درصد خاکستر نمونه، تعیین درصد الیاف شیشهای و آنالیز سایر خواص نمونه مربوط به این حوزه است. یکی از مهمترین دستگاههای این آزمایشگاه، FDOIR است که بهدلیل وجود پایهی ATR توانایی آنالیز نمونهها را بسیار بالا بردهاست. نمونههایی که پوشش بسیار نازکی دارند یا نمیتوان آنها را به صورت مذاب درآورد و یا به هر دلیل امکان آزمون آنها با دستگاه FD-IR وجود ندارد با ATR، آزموده میشوند. دستگاه TGA وظیفه بررسی و آنالیز گرمایی نمونه را برعهده دارد. گسترهی دمای کار این دستگاه تا 800 درجهی سانتیگراد بوده و تغییرات دمایی بنا بر شرایط استاندارد یا نیاز مشتری اعمال میگردد. اندازهگیری درصد دوده در نمونههای لاستیکی، اندازهگیری درصد فیلر، در پارهای از اوقات، حتی شناسایی نوع مادهی پلیمر توسط آن صورت میگیرد. دستگاه DSC تقریباً مشابه دستگاه TGA است با این تفاوت که تغییرات آنتالپی نمونه نسبت به دما اندازهگیری میشود.
|
اسپکتروسکوپی یا طیف سنجی مادون قرمز |
|
دستگاه DSC |
- اعمال شرایط محیطی مختلف جهت بررسی خواص حرارتی بر نمونههای لاستیکی و پلاستیکی و کامپوزیتی:
در این آزمونها شرایط حرارتی، رطوبتی و تغییرات دما بر روی نمونههای پلیمری، لاستیکی، کامپوزیتی و پلاستیکی اعمال میگردد و نتایج آنها مورد بررسی قرار میگیرد. بنیاد علوم کاربردی رازی برای انجام آزمونهای شرایط محیطی از دستگاههای ساخت داخل بهره میبرد. از جمله، محفظههای تبریدی ساخت شرکت آرمینکو و محفظهی دما و رطوبتی که توسط بنیاد رازی ساخته شده و دارای دقت 5%± رطوبت و 2± درجه سانتیگراد است. دقت تجهیزات مذکور توسط شرکتهای معتبر و همکار سازمان ملی استاندارد مانند لکسر، مهر و رسام کالیبره شده و صلاحیت آنها به تایید رسیده است.
- بررسی خواص فیزیکی پلاستیکها نظیر نقطهی ذوب، اشتعالپذیری، MFR و ... :
مقدار MFR به صورت مقدار مادهی مذابي كه در مدت 10 دقيقه از دستگاه استاندارد، تحت بار معين و درجه حرارت مشخصی خارج ميگردد؛ تعریف میشود. این ویژگی براي تعيين ميزان سهولت قالبگيري مواد پليمري به طريق تزريق، مفید خواهد بود و اصولاً مقدار آن با وزن مولکولی پلیمر نسبت عکس دارد. همچنین با استفاده از دستگاه MFR، کنترل کیفیت ترموپلاستیکها و ارزیابی آنها با نمونههای تاییدشدهی داخلی یا خارجی انجام میپذیرد.
آزمون ضربه به دو روش آیزود IZOD و چارپی Charpy impact test برای نمونههای فلزی و پلیمری در آزمایشگاه پلیمر انجام میشود. تفاوت این دو آزمون نخست در نحوهی آمادهسازی نمونه است و سپس نحوهی ضربهای است که پاندول بر قطعه وارد می کند. در روش IZOD نمونهها در حالت عمودی و در روش Charpy نمونه به صورت افقی برروی صفحهی آزمون نصب میگردند. بنابراین نتایج این دو آزمون شبیه به یکدیگر اما در روش انجام آزمون متفاوتاند.
• از خدمات دیگر آزمایشگاه پلیمر میتوان موارد زیر را به اختصار نام برد:
- بررسی شرایط آب و هوایی مختلف بر روی نمونههای پلیمری (شبیه ساز نور خورشیدUV و رطوبت، سالت اسپری و ...)
- آنالیز و تحلیل علل تخریب نمونههای پلیمری
- آزمونهای خاص مواد لاستیک شامل سختیسنجی، مانایی، سایش و برجهندگی و ...
- بررسی عملکرد محصولات پلیمری و تطابق آنها با استانداردهای ملی و بینالمللی
- انجام آزمونهای خاص قطعات و محصولات فومی شکل و اسفنجی ( پلاستیکها و لاستیکهای سلولی )
- بررسی و کنترل کیفی انواع مواد روغنی، گریس و پارافین
- آمادهسازی، پخت، قالبگیری و تهیه نمونههای استاندارد لاستیکی و پلاستیکی
آزمایشگاه متالوگرافی
سرپرست بخش متالوگرافی در معرفی آزمایشگاه و مراحل آمادهسازی نمونه در آزمایشگاه میگوید: متالوگرافی به معنای بررسی و مطالعهی ساختار داخلی فلزات و ساير مواد از جمله پليمرها، سراميكها و غيره میباشد. تاریخچهی این علم با امکان پوليش و اِچ كردن سطوح مختلف فلزي و مشاهدهی جزئيات ساختماني آنها با چشم مسلح يا غيرمسلح آغاز گردید. بعد از آن به سرعت متالورژی جایگاه خود را به عنوان یکی از اصول مهم متالورژی و ساختارشناسی پیدا کرد. امروزه بدون دانستن اصول مدرن متالوگرافی و استفادهی بهینه از آن، فعالیتهای تحقیقاتی، پژوهشی، صنعتی و کنترل کیفیت با بنبست روبهرو خواهد شد.
در بخش متالوگرافی بنیاد علوم کاربردی رازی؛ ساختار ریز و درشت فلزات با استفاده از میکروسکوپهای نوری، الکترونی و استریو مورد بررسی قرار میگیرد.
مقایسهی این نتایج با استانداردهای مربوطه به پیشبینی خواص مکانیکی و فیزیکی، بررسی عیوب ساختاری و سطحی کمک میکند. این تحلیلها جهت تخمین عمر مفید قطعات، بررسی علل شکست و مهندسی معکوس مورد استفاده قرار میگیرند.
فعالیت اصلی این آزمایشگاه در دو بخش با نامهای ماکروگرافی و میکروگرافی انجام میشود. در عمل ماکروگرافی ساختمان فلزات، آلیاژها و به طور کلی مواد، بهگونهای مورد بررسی قرار میگیرند که با چشم غیرمسلح یا بزرگنمایی کم قابل رویت باشد. به این منظور ابتدا سطح نمونه صیقلی شده و پاکسازی میگردد و سپس توسط محلولهای شیمیایی مخصوص اچ میشود. این عوامل شیمیایی سطح فلزات را حل کرده و اجزای مختلف آن، حفرهها، ترکها و دیگر معایب را مشخص میکنند. بخش دوم میکروگرافی که به هدف مطالعه و شناخت ساختمان داخلی مواد از نظر دانهبندی، مرز دانهها، توزیع دانهها و فازهای تشکیلدهندهی فلز است. در این آزمایشگاه بزرگنمایی نمونههای آزمون از 40 تا 1000 برابر امکان پذیر است. میزان بزرگنمایی بستگی به این دارد که چه فازی را میخواهیم ببینیم. بعضی فازها خیلی ریز هستند یا پوششهایی خیلی نازک در حد یک میکرون استفاده شده است. بنابراین بزرگنمایی 1000 را به کار میبریم تا آن فاز یا پوشش را بتوانیم ببینیم.
|
از محلول اچ پس از سمباده کاری و آمادهسازی استفاده میکنیم. درواقع محلول اچ موجب میگردد ساختار نمونه برای ما مشخص گردد. تا قبل از استفاده از محلول اچ ساختار قابل رویت نمیباشد. برای هر نمونه اچ مخصوص به آن نیاز است. با میکروسکوپ بررسی زیرساختارها انجام میشود و سختی آنها تعیین میگردد. آمادهسازی نمونههای خیلی کوچک، شدنی نیست. از همینرو، مواد پلیاستایلن را درون دستگاه میریزیم تا دور نمونه را بگیرد. سپس نمونه مانت میشود تا اینکه بتوانند راحت نمونه را آمادهسازی کنند.
در این آزمایشگاه سه نوع آزمون سختی برینل، راکول، ویکرز و روش آزمایشگاهی و پرتابل وجود دارد. این آزمون ها براساس استاندارد ASTM E384 و ASTM E10 و ASTM E110 و ASTM E18 انجام میپذیرد. آزمون ویکرز بر اساس نوع پوششها و سختی مواد در دو نوع میکرو و ماکرو از 50 گرم شروع تا 10 کیلوگرم تعریف شده است. میکرو در مقادیر50 ، 100 و 300 گرم و سختی ماکرو تا 10 کیلوگرم انجام میشود.
آزمایشگاه شیمی تجزیه یا آزمایشگاه شیمیِ تر
آزمایشگاه شیمی تجزیه یا شیمیِ تر با بهرهگیری از مجموعه دستگاههای مدرن شامل دستگاه جذب اتمی (AAS)، دستگاه پلاسمای جفت شده القایی- نشر اتمی (ICP-OES) و طیف سنج مرئی- فرابنفش (UV-Visible) و همچنین متخصصین با تجربه، امکان آنالیز و بررسی نمونههای فلزی و معدنی را دارد. طیف وسیعی از مواد مرجع (CRM) و همچنین انجام آزمون مطابق با آخرین ویرایش استانداردهای ملی و بینالمللی صحت نتایج را تضمین میکند. برای آغاز آزمونها باید تمامی مواد به حالت محلول درآیند. همین امر علت نامگذاری شیمی تر بر این آزمایشگاه است.
از مهمترین دستگاههای این آزمایشگاه دستگاههای جذب اتمی (Atomic Absorption) و پلاسمای جفتشده القایی- نشر اتمی (ICP-OES) میباشد.
|
دستگاه اتمیک ابزربشن Atomic absorption |
|
مدیر آزمایشگاه شیمی ضمن معرفی آزمایشگاه و تجهیزات توضیحاتی را در مورد مقایسه این دو دستگاه افزود: در دستگاه ICP -OES شروع روند آنالیز با تهییج عناصر توسط نشر پلاسما آغاز میگردد. این دستگاه میتواند تا حدود80 عنصر را به صورت همزمان اندازهگیری نماید. در شرایطی که بخواهیم تعداد زیادی از عناصر را اندازهگیری کنیم؛ استفاده از آن پیشنهاد میگردد. در غیر این صورت، به دلیل گران بودن و حد تشخیص پایین آن، استفاده از دستگاه جذب اتمی پیشنهاد میشود. دستگاه جذب اتمی میتواند تا 13 عنصر را همزمان اندازهگیری نماید.
علاوه بر دستگاههای ذکر شده بعضی آزمونها بصورت کلاسیک انجام میشود که از جمله میتوان به اندازهگیری به روش تیتاسیون و اندازهگیری سیلسیم به روش گراوومتری اشاره نمود.
• سایر خدمات قابل ارائه در آزمایشگاه شیمیِ تر به اختصار عبارتنداز:
- آنالیز آلیاژهای آهنی و غیر آهنی (مس، روی، قلع، سرب، آلومینیوم، نیکل، منیزیم) به روش دستگاهی و کلاسیک
- آنالیز مواد معدنی به روش دستگاهی و کلاسیک
- آنالیز فرو آلیاژها
- آنالیز سیم جوشها
- آنالیز بابیتهای سرب و قلع
- تعیین درصد خلوص فلزات و ترکیبات معدنی
- تعیین درصد عنصر بر (B) در آلومینیوم، آهن و شیشه
- آنالیز ذغال و کک به صورت عنصری و نیز تقریبی
- تعیین جرم پوشش برای ورقهای گالوانیزه، آلومینایز، قلع اندود، فسفاته و آنودایز
- بررسی اثر محصولات فلزی و غیر فلزی بر روی آب مصرفی انسان
- آنالیز آب
- آنالیز کامل گازهای خنککننده
- تعیین میزان کاتیونها در محلولهای آبی
- آنالیز نمونههای مجهول
- گونهشناسی عناصر در ترکیبات (مثال تعیین درصد آهن فلزی، آهن دو و سه ظرفیتی در نمونهی آهن اسفنجی)
- تعیین میزان فلزات گرانبها به روش هضم اسیدی و فایر اسی
- بررسی عناصر نادر خاکی
- آنالیز بنتونیت، ماسه و شن
- تعیین دانسیته مایعات، فلزات و خاکها
آزمایشگاه غیرمخرب
آزمونهای غیر مخرب دستهای از آزمونهاست که در آن مواد مورد استفاده تغییر نکنند و آسیب نبینند. کارشناسان این بنیاد با امکان انجام آزمون در محل، با توجه به محدودیتهای ابعادی و یا عدم امکان نمونهبرداری تخریبی، این توان را به مهندسان و طراحان میدهند تا از کیفیت و سلامت قطعات در حال کار اطمینان حاصل نمایند. آزمونهای قابل انجام در این آزمایشگاه به شرح زیر هستند:
اولتراسونیک (UT): که با دستگاه عیبیاب آولتراسونیک انجام میپذیرد. در دستگاههای اولتراسونیک معمولی، تماس مستقیم پروب با قطعه و همچنین استفاده از روغن برای انتقال امواج صوت به نمونه مورد عیبیابی، مشکلآفرین بوده است. با استفاده از دستگاههای غوطهوری این مشکل حل شده است. در این دستگاه که اغلب در سیستمهای اتوماتیک از آن استفاده میشود، پروب میتواند با نمونه فاصله داشته باشد و از روی نمونه همراه آب (یک مایع یا سیال) عیبیابی میکند.
ذرات مغناطیس (MT ): تجمع ذرات مغناطیسی را در محل ترک به دلیل تمرکز میزان شار از میدان مغناطیسی معیار تشخیص ترک میباشد.
مایعات نافذ (PT): در این روش سطح قطعه با مایعی رنگی قابل مشاهده پوشیده میشود. پس از مدتی این مایع در درون شکافها و حفرههای سطحی قطعه نفوذ میکند. پس از آن مایع از سطح جسم زدوده شده و ماده ظاهر کننده به روی سطح پاشیده میشود. اختلاف روشنایی مایع نافذ و ماده ظاهر کننده باعث مشاهده عیوب سطحی میشود. آزمون مایع نافذ را به دو طریق، با استفاده از رنگ مرئی و فلورسنت میتوان انجام داد. در مخازن و خطوط لوله این آزمون برای آشکار کردن ترکهای سطحی و عیوبی که به سطح راه داشته باشند و منافذی که با چشم عادی قابل رویت نیستند به کار میرود.
رادیوگرافی (RT): آزمون رادیوگرافی به استفاده از امواج گاما و ایکس، که قابلیت نفوذ در بسیاری از مواد را دارا میباشند، برای بررسی مواد و تشخیص عیوب محصولات گفته میشود. در این روش اشعه ایکس و یا رادیواکتیو به سمت قطعه هدایت شده و پس از عبور از قطعه بر روی فیلم منعکس میگردد. ضخامت و مشخصههای داخلی باعث تیرهتر یا روشنتر شدن نقاطی در فیلم میشود.
• سایر آزمون هایی که در آزمایشگاه غیر مخرب انجام می شود عبارتنداز:
- سختیسنجی پورتابل
- تعیین ضخامت پوشش به روش پورتابل
- فریتسنجی پورتابل
- متالوگرافی پورتابل و رپلیکا
- ترموگرافی به روش IR
- اندازه گیری صافی سطح
آزمایشگاه خوردگی
بنا به تعریف، پدیدهی خوردگی یک واکنش شیمیایی یا الکتروشیمیایی بین یک ماده و محیط اطراف آن میباشد که منجر به تغییر خواص آن ماده میگردد. اگرچه این پدیده در میان فلزات شایعتر است اما دستههای اصلی مواد شامل سرامیكها، پلیمرها و كامپوزیتها را در بر میگیرد. به کاربردن موثرتر تکنولوژیهای موجود و اعمال تکنیکهای دقیق مدیریت خوردگی، میتواند از خوردگی مواد و هزینههای تحمیلی جلوگیری کند. این آزمایشگاه امکان انجام گسترهی وسیعی از آزمونهای خوردگی فلزات در شرایط سرویسدهی مختلف را فراهم میآورد و میتواند در زمینهی انتخاب مواد مهندسی مناسب برای ساخت تجهیزات گوناگون در صنایع پیشنهادها و راهنماییهای لازم را ارائه دهد. پوششدادن از روشهای تکمیل سطح مواد است که نه تنها برای حفظ ظاهر قطعات، دستگاهها و تجهیزات اعمال میشوند بلکه برای حفاظت آنها در برابر خوردگی، اشعه مافوق بنفش، نفوذ آب، حرارت، سایش و مواد شیمیایی نیز به کار میروند. در این آزمایشگاه انواع آزمونهای بررسی کیفیت پوششها قابل انجام است.
دو آزمون بسیار مهم HIC و SCC در این آزمایشگاه انجام میشوند. استفاده از گاز هیدروژن سولفید و نیاز به ایمنی بالا در انجام این آزمونها موجب گردیده تعداد بسیار محدودی آزمایشگاه در کشور توانایی انجام این آزمونها را داشته باشند. این آزمونها بیشتر با صنایع نفت و گاز و صنایعی که در محیط خورنده قرار دارند مرتبط هستند. در آزمون HIC، نمونه در محلولی از اسیداستیک، نمک و آب مقطر قرار گرفته و گاز هیدروژن سولفید به مدت 96 ساعت بر آن دمیده میشود. سپس نمونه از درون محلول بیرون آورده شده و برش میخورد و مقطع نمونه جهت وجود ترکهایی که به وسیلهی هیدروژن به وجود آمده بررسی میشود. تنها تفاوت موجود این آزمون با آزمون SCC اعمال تنش بر روی نمونهی آزمون و مدت زمان آن (720 ساعت) میباشد. درنتیجه نمونه باید به مدت 30 روز در محیط خورندهی هیدروژن سولفید قرار بگیرد.
|
آزمایش خوردگی |
• گزیده ای از خدمات قابل ارائه در این بخش به شرح ذیل می باشند:
- ارزیابی اثر بازدارندههای خوردگی
- آنالیز رسوبات و محصولات خوردگی
- آزمون مقاومت شیمیایی پوششها مانند مقاومت در برابر اسید، روغن، گریس و ...
- آزمونهای SOHIC ، SSCC ، HIC
- آزمون SCC در فولادها
- آزمونهای الکتروشیمیایی خوردگی
- تعیین بازدهی آندهای حفاظت کاتدی
- آزمونهای نمکپاشی (Salt Spray)
- پیشبینی خوردگی گالوانیک
- پیشبینی مقاومت به خوردگی فلزات
- مطالعه تردی هیدروژنی و اثرات H2S در دمای محیط
- آزمون Cathodic Disbandment
- آزمون مقاومت در برابر رطوبت
آزمایشگاه آنالیز مواد معدنی (XRF-XRD)
آزمایشگاه آنالیز مواد معدنی بنیاد علوم کاربردی رازی با بهرهمندی از جدیدترین دستگاههای XRF و XRD و کارشناسان مجرب توانایی ارائهی خدمات مورد نیاز معادن و صنایع معدنی در کوتاهترین زمان ممکن و با بالاترین کیفیت را دارا میباشد. در این بخش ترکیب شیمیایی انواع مواد معدنی با استفاده از دستگاه XRF شناسایی میشود. همچنین شناسایی انواع فازها و کانیهای تشکیل دهندهی مواد معدنی با استفاده از دستگاه XRD انجام پذیر میباشد.
آزمایشگاه میکروسکوپ الکترونی فیلد امیژن
بنیاد علوم کاربردی رازی با در اختیار داشتن میکروسکوپ الکترونی روبشی نشر میدانی (FE-SEM ) ساخت شرکت TE-SCAN مدل MIRA3، امکان ارائهی خدمات در کوتاهترین زمان ممکن و نهایتِ دقت، توسط کارشناسان با تجربه به مشتریان گرامی را دارد.
کار این میکروسکوپ در دو بخش صورت میگیرد. عمل تصویربرداری از نمونه و آنالیز آن؛ در مورد تصویربرداری قدرت تفکیک بسیار بالا، تصویربرداری از انواع و اقسام نمونهها را امکانپذیر نموده و به حوزهی خاصی محدود نمیشود. در نمونههای قدیمیتر قدرت تفکیک در حدود سی تا چهل هزار برابر انجام میشد اما در این میکروسکوپ تا یک میلیون برابر بزرگنمایی مقدور است. در بخش آنالیز، این دستگاه قادر است تا دقیقاً نقطه مورد نظر را بر روی نمونه آنالیز کند. این ویژگی، پیچیدگی آزمون پودرها را برطرف نموده است. نکتهی دیگر توانایی بالای شناسایی عناصر است. با توجه به جدول تناوبی، تمامی عناصر بعد از عنصر بور توسط دستگاه قابل تشخیص هستند.
اساس کار میکروسکوپ الکترونی هم همانطور که از نامش پیداست بر اساس هدایت و جریان الکترونهاست. با تهییج الکترونها، آنها به لایههای بالاتر حرکت میکنند. این انرژی همچون اثر انگشت انسان، به صورت منحصر به فرد برای مشخص نمودن هویت هر عنصر استفاده میشود. بنابراین با اندازهگیری آن، آنالیز ماده میسر میگردد.
این دستگاه در صنعت برای انواع و اقسام پوششها و مهندسیهای معکوس استفاده میشود. برای مثال در مورد یک قطعه جدید، برای اینکه بتوان عناصر تشکیلدهندهی آن را تشخیص داد؛ این آنالیز به صورت نیمه کَمّی عناصر موجود و درصد آنها را شناسایی میکند. کاربرد دیگر آن در صنعت خودرو و در شناسایی لایههای بابیت است. در مواردی که نوع عناصر شناخته شده نیست، روشهای دیگر همچون شیمی تجزیه قابل استفاده نخواهند بود و این دستگاه جایگزین مناسبی است.
• خدمات قابل ارائه در بخش میکروسکوپ الکترونی به شرح زیر میباشد:
- تهیهی تصاویر میکروسکوپی با بزرگنمایی و قدرت تفکیک بالا در حد نانومتر
- تهیهی آنالیز نیمه کَمّی توسط آنالایزر EDS برای عناصر بالاتر از بور (B) و نمونههای مجهول
- تهیهی آنالیز منطقهای، آنالیز نقطهای (Spot)، آنالیز خطی (Line Scan) و آنالیز صفحهای (Map)
- تعیین جنس و ضخامت پوششهای چند لایه با ضخامت کمتر از µm1
- تهیهی تصاویر با ولتاژ پایین جهت نمونههای بیولوژیکی، پلیمری و اطلاعات سطحی نمونهها
- تهیهی تصاویر سه بعدی از نمونهها
- شکستنگاری و بررسی مورفولوژی انواع نمونهها (پودری، بالک و غیره)
- تعیین اندازهی ذرات پودرها در ابعاد نانومتر
- امکان انجام آنالیز تصویری از نمونههای خاص
چشم انداز
چشم انداز بنیاد علوم کاربردی رازی، تبدیل شدن به یک موسسه تحقیقاتی در سطح ملی و بینالمللی در زمینهی علوم مهندسی و فناوری از جمله مواد و فرآیندهای نوین، علم و مهندسی پزشکی و مهندسی نرمافزار و... میباشد. در راستای نیل به این هدف تمام آزمایشگاهها تأییدیهی استاندارد ISO/IEC 17025 از شرکت آنالیستیکا، تحت اعتباردهی مرجع آیلک را دریافت نمودهاند. این تاییدیه آزمون محور است. علاوه بر آن، بنیاد علوم کاربردی رازی تأیید صلاحیت آزمایشگاه همکار را نیز از سازمان ملی استاندارد ایران دریافت کرده است که این تأییدیه، محصول محور است. همچنین تأییدیهی شرکت ساپکو، شرکت نفت و گاز پارس (POGC ) و تأییدیهی شرکت ملی گاز را بدست آورده است. وجود این تأییدیهها نه تنها موجب اطمینان و رضایت مشتریان گشته است؛ بلکه با حمایت آنها مسیر برای گامهای آیندهی بنیاد هموار شده است.
سعی ما بر آن است تا با اتکاء به خداوند در شمارههای آتی به معرفی بخشهای دیگری از زیر مجموعه آزمایشگاهی بنیاد علوم کاربردی رازی و دستاوردهای ارزشمند آن بپردازیم.